Nowa Reforma otwarta jest od czwartku do niedzieli w godzinach:
Poniedziałek . . . . . Zamknięte
Wtorek . . . . . . . 12:00-22:00
Środa . . . . . . . .12:00-22:00
Czwartek . . . . 12:00 - 22:00
Piątek . . . . . . 12:00 - 22:00
Sobota . . . . . . 12:00 - 22:00
Niedziela . . . . .12:00 - 18:00
Nowa Reforma - restauracja w samym sercu historycznego Krakowa.
Nowa Reforma to restauracja mieszcząca się w piwnicach XIV-wiecznej kamienicy przy ulicy św. Anny 3, w samym sercu historycznego centrum Krakowa. Nazwa lokalu nawiązuje do dawnego dziennika wydawanego pod tą samą nazwą, który ukazywał się w latach 1893-1928 w suterenie tejże kamienicy.
Genius Loci, czyli Historia Tego Miejsca.
Kamienica przy ul św. Anny 3 została wzniesiona w XIV wieku.
Do średniowiecznych piwnic o użytkowym charakterze można było pierwotnie wejść wprost z ulicy — jednak przez 600 lat jej poziom podniósł się o około dwa metry, stąd dziś musieli Państwo pokonać 25 schodów, aby tu dotrzeć. Dzieje kamienicy łączą w sobie dwie wyraźne tradycje:
I. Tradycja drukarsko-wydawnicza.
Na przełomie XV i XVI w. właścicielem kamienicy był Jan Haller, który zbił fortunę na handlu węgierskim winem i miedzią. Podczas licznych podróży w interesach za granicę nawiązał kontakt z oficynami wydawniczymi na zachodzie.
W 1501 r. sprowadził do Krakowa drukarza z Metzu, Kaspra Hochfedera, który rozpoczął drukowanie książek pod szyldem Hallera.
30 września 1505 r. oficyna Hallera uzyskała przywilej królewski, na wyłączność druków państwowych. Była pierwszą stałą drukarnią na terenie ówczesnej Polski.
Na początku XX w. w kamienicy mieszkał Adam Doboszyński - wzięty adwokat, radny miejski i poseł do wiedeńskiego parlamentu.
Doboszyński zakupił, a następnie wydawał dziennik „Nowa Reforma”.
Nowa
Reforma
29 listopada 1882 roku „Nowa Reforma” zastąpiła wydawaną niespełna rok „Reformę”.
„Nowa Reforma” była jednym z najważniejszych pism na terenie Galicji i Krakowa,
„Przez czterdzieści siedem lat swej pracy „Nowa Reforma" służyła sprawie odrodzenia Ojczyzny, podtrzymywała wiarę w to odrodzenie, krzepiła serca, rozświecała umysły, spieszyła z chętną pomocą wszystkim, którzy stawali do walki o wolność.
Zgodnie z przekonaniem i wiarą całej oświeconej Polski ubiegłego stulecia "Nowa Reforma" widziała w demokracji i jej tryumfie najpewniejszą drogę do wolności narodowej i do odrodzenia państwowego Polski, dlatego służyła demokracji polskiej wiernie wedle najlepszych chęci i możności.
„»Nowa Reforma« była zawsze organem liberalnym. Broniła zasady równouprawnienia i zgody narodowościowej i wyznaniowej, pokojowego wyrównania różnic klasowych. Obrona słabszych przed silniejszymi była jej stałą dewizą.”*
Drukowali w niej swe powieści m. innymi Orzeszkowa, Żeromski i Miłkowski.
W XIX w. rywalizowała z Konserwatywnym „Czasem”, a w XX w. również z Socjalistycznym „Naprzodem”.
* „Nowa reforma” nr 175 roku XLVII (ostatni), Kraków, Piątek 3 sierpnia 1928 r.
W szczycie swojej popularności wydawana była trzy razy dziennie, a nakład przekraczał 10 000 egzemplarzy.
W 1905 roku Adam Doboszyński, który uczynił „Nową Reformę” wpływową i dobrze redagowaną gazetą, zaadaptował oficynę boczną tej kamienicy na drukarnię. Przy ul. Św. Anny 3 mieściła się również siedziba redakcji.
Po drukarni Nowej Reformy, oprócz archiwalnych num poi erów pisma, które można oglądać w salach naszego lokalu, pozostały ślady konstrukcji budynku oraz [I] szlifowana szyba z wiedeńskiego szkła kryształowego, która niegdyś zdobiła wejście do lokalu redakcji, a obecnie zabezpiecza wydrukowany złotym tuszem, [II] pierwszy numer „Reformy” z 1 stycznia 1882 roku, tuż po Państwa lewej stronie.
II. Alkoholowo-winno-piwną.
W piwnicach zachowały się wnęki do leżakowania wina (aktualnie przerobione na przytulne loże), dzięki którym możemy wyobrazić sobie, że w złotym wieku renesansowego Krakowa, Jan Haller w podwórzu prowadził drukarnię, a od frontu luksusową winiarnię.
Najstarsze fragmenty kamienicy, zwłaszcza oryginalne, gotyckie portale i kominek, oraz odnalezione fragmenty ceramiki i okruchy szklanic poświadczają, że w piwnicach poza magazynowaniem, dojrzewaniem i rozlewaniem wina, mieściła się kuchnia.
Po katastrofach w XVII i XVIII w. miasto zbiedniało i winne piwnice zostały przerobione na rozlewnię piwa oraz skład główny arcyksiążęcego browaru, prowadzone przez Ludwika Lazara (który oferował również śniadania z piwem żywieckim na szklanki). To właśnie zachowane butelki z jego rozlewni stoją w gablocie obok.
Następnie, kamienicę przejęła rodzina Herteuxów, która prowadziła tu Hotel „Victoria” wraz z działalnością restauracyjną dla swoich gości. Gastronomia przeniosła się na parter, a piwnice stały się składem węgla.
Po II wojnie światowej Jadwiga, z Doboszyńskich Malkiewiczowa, przez kilka lat (do czasu swojego aresztowania w 1947r.) prowadziła tu sławną jadłodajnię „Paszteciarnia pod Białą Myszką” - ulubiony lokal redaktorów „Przekroju” i założycieli szkoły filmowej formującej się w Krakowie.
W latach 70-tych XX w. kamienica przeszła generalny remont, podczas którego wyburzono oficynę i halę maszyn drukarni. Część piwnic zaadaptowano na kawiarenkę, a parter na galerię Związku Polskich Artystów Fotografików. (Na niektóre ze sławnych wystaw np. „Polskie Miesiące”, czy „Fotografia Witkacego” kolejki sięgały aż do Rynku.)
1991.
W 1991 roku Artur Wroński (notabene opozycyjny, „podziemny” wydawca i drukarz) wraz z żoną Kają (artystką, malarką) po oczyszczeniu piwnic z węgla i udekorowaniu ścian galerią autorskich obrazów, otworzyli „Chimerę”- pierwszy krakowski lokal z sałatkami, lekkimi potrawami, świeżymi sokami i artystyczną duszą. W ciepłych miesiącach „Chimera” działała w ogródku na dziedzińcu kamienicy, natomiast zimową porą przenosiła się do piwnic. Aktualnie ogródek jest czynny cały rok, dzięki czemu bez wojen z „Chimerą” możemy Państwa zaprosić do współczesnej „Nowej Reformy”…
…By w zgodzie z misją drukowanej poprzedniczki, „wszystkim, którzy z nieszczęściem i męczarnią nauczyli się już porać i umieli być nieszczęśliwymi, ułatwić nowe, ciężkie zadnie: opanowanie sztuki i umiejętności bycia szczęśliwym…”**
** „Nowa Reforma” nr 561 roku XXXV, Kraków, Wtorek 7 listopada 1916 r., w nawiązaniu do „aktu 5 listopada” -proklamacji zawierającej obietnicę powstania Królestwa Polskiego
